Perspektywa 2014-2020

W „Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata 2014-2020”, wydanych przez Ministra Rozwoju i Finansów (aktualna wersja obowiązuje od 11 września 2019 r.), określono warunki i procedury realizacji projektów w obszarze edukacji w ramach PO WER i RPO współfinansowanych ze środków EFS w latach 2014 – 2020. Wytyczne służą zapewnieniu niezbędnej koordynacji działań podejmowanych w całym kraju z wykorzystaniem środków EFS w celu tematycznym 10 Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie.

W „Wytycznych…”  zróżnicowano kwalifikacje i kompetencje w zakresie TIK.

Pierwsza wersja „Wytycznych…” obowiązywała od 2 czerwca 2015 r. do 5 września 2016 r. druga od 6 września 2016 r. do 31 grudnia 2017 r., trzecia od 1 stycznia 2018 do 10 września 2019 r. „Wytyczne…” są skierowane do IZ PO WER oraz IZ RPO na lata 2014 – 2020. Wytyczne stosuje się do projektów realizowanych w ramach następujących Priorytetów Inwestycyjnych:

1. 10(i) ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia;
2. 10(iii) wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji;
3. 10(iv) lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami;
4. 10(a) inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej.

Celem interwencji EFS jest między innymi zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w uczeniu się przez całe życie, w tym uzyskiwanie kwalifikacji lub zdobywanie i poprawa kompetencji tych osób w zakresie TIK.

Środki EFS zostaną przeznaczone między innymi na wsparcie osób wykazujących największą lukę kompetencyjną w zakresie TIK oraz posiadających największe potrzeby w dostępie do edukacji, w tym m. in. do osób o niskich kwalifikacjach i osób w wieku 50 lat i więcej. IZ RPO może dookreślić katalog kategorii takich osób na podstawie wyników analizy społeczno-gospodarczej w regionie, a także z uwzględnieniem struktury wykształcenia społeczeństwa i ich udziału w edukacji.

Zakres wsparcia udzielanego w ramach RPO obejmuje między innymi:

1. szkolenia lub inne formy uzyskiwanie kwalifikacji lub zdobywanie i poprawę kompetencji cyfrowych, skierowane do osób dorosłych, które z własnej inicjatywy są zainteresowane nabyciem, uzupełnieniem lub podwyższeniem umiejętności, kompetencji lub kwalifikacji w powyższym zakresie;
2. programy walidacji i certyfikacji kompetencji uzyskanych poza projektem w zakresie TIK.

IZ RPO zapewni, że zrealizowane dzięki wsparciu EFS szkolenia lub inne formy kształcenia:

1. w przypadku kwalifikacji – zakończą się formalnym wynikiem oceny i walidacji oraz będą dawać możliwość uzyskania certyfikatu (nadaniem kwalifikacji) albo
2. w przypadku kompetencji – będą dawać możliwość uzyskania dokumentu potwierdzającego nabycie kompetencji, zgodnie z zaplanowanymi we wniosku o dofinansowanie projektu lub regulaminie konkursu etapami, o których mowa w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów operacyjnych na lata 2014-2020.

Według raportów Unii Europejskiej (DESI 2019) 43% ludności EU posiada zerowe lub niewielkie umiejętności komputerowe (e-umiejętności). W Polsce ten odsetek jest znacznie większy i wynosi 54%. Oznacza to, że ponad połowa mieszkańców naszego kraju nie jest w stanie posługiwać się w pracy komputerem a ocenia się, że 90% wszystkich stanowisk pracy w Unii Europejskiej wymaga e-umiejętności! Te liczby pokazują jak wielka jest przepaść pomiędzy potrzebami i zasobami umiejętności komputerowych na rynku pracy.

Na poprawę tej sytuacji przeznaczono sporo środków z funduszy europejskich, zarówno w poprzedniej perspektywie finansowej 2007-2013 jak i perspektywie 2014-2020. Dużą rolę w rozwijaniu e-umiejętności odgrywał i odgrywa ECDL (Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych) – dla projektów finansowanych z EFS w ramach poddziałania 9.6.2 w kończącej się perspektywie finansowej wprowadzono właśnie ECDL jako kryterium dostępu. Nic dziwnego – Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych to jedyny tego typu certyfikat z prawdziwego zdarzenia, który można uzyskać w Polsce i na całym świecie (w 150 krajach).

Certyfikacja umiejętności komputerowych, potrzebnych w życiu codziennym czy na nieinformatycznych stanowiskach pracy, musi mieć – ze względu na liczbę potencjalnych kandydatów do certyfikacji – charakter powszechny, być wystandaryzowana i ekonomicznie dostępna, czyli tania. Konieczne jest też, aby walidacja kompetencji, prowadząca do takiej certyfikacji była niezależna od producentów sprzętu czy oprogramowania. W dobie integracji powinna także być niezależna od kraju, w którym jest prowadzona i zaświadczać o takich samych umiejętnościach kandydatów pochodzących z różnych krajów, kręgów kulturowych czy wykształcenia. Takie założenia spełnia właśnie ECDL, poza Europą znany jako ICDL (International Computer Driving Licence).

W naszym kraju egzaminy można zdawać w prawie 800 autoryzowanych laboratoriach egzaminacyjnych, współpracujących z prawie 100 centrami egzaminacyjnymi, w których działa blisko 3000 egzaminatorów ECDL. Obecnie certyfikat ten posiada około 12 milionów ludzi na świecie, w Polsce – już ponad 240 tysięcy. W Polsce w roku 2014 rekordowo dużo osób uzyskało certyfikat ECDL – 44.995, co stanowi 28,6% wszystkich certyfikatów wydanych w naszym kraju od 1997 roku. Aby ten wynik uzyskać przeprowadzono w roku 2014 ponad 235 tysięcy egzaminów. W tym więc roku ECDL w sposób szczególny przysłużył się rozwijaniu e-umiejętności w Polsce – w systemie ECDL zarejestrowano blisko 50.000 kandydatów, co dało nam 3 miejsce na świecie – po Włoszech (ponad 120.000) i Wielkiej Brytanii (ponad 85.000). Te liczby pokazują, ile na naszym rynku pracy jest osób, które mogą legitymować się certyfikatem, potwierdzającym ich e-kompetencje.

W opublikowanym przez Komisję Europejską Manifeście w sprawie e-umiejętności 2014 (European Schoolnet, DIGITALEUROPE w ramach kampanii e-Skills for Jobs 2014, http://eskills-week.ec.europa.eu/c/document_library/get_file?uuid=7b6b2f62-1143-4240-8d64-7766a21f4a4d&groupId=2293353) czytamy: „IT jest kluczowym elementem wyróżniającym nowe produkty i usługi. Jednakże wykorzystaniu potencjału IT zagraża poważny niedobór osób dysponujących odpowiednimi umiejętnościami. Szerząca się potrzeba posiadania umiejętności w dziedzinie IT na wszystkich stanowiskach pracy oznacza, że promowanie i używanie certyfikatów dla początkujących, np. Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL), będzie korzystne dla uczniów, organizacji i ogółu społeczeństwa”.

Certyfikację ECDL charakteryzuje obiektywizm, rzetelność w ocenie e-kompetencji, jasno określone wymagania dla poszczególnych certyfikatów, rygorystyczne przestrzeganie jakości procesu certyfikacji i zasad uzyskiwania certyfikatów. Jest to certyfikat stale aktualizowany, uwzględniający zmiany zachodzące w  świecie technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Więcej informacji na temat kwalifikacji i kompetencji w projektach unijnych a także specyficznej roli Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL) w projektach unijnych, można znaleźć na kolejnych stronach:

Kwalifikacje cyfrowe

Kompetencje cyfrowe – standard wymagań

Rama kompetencji cyfrowych DIGCOMP

Dlaczego ECDL?

Jak ECDL wypełnia ramę DIGCOMP?

Jaki certyfikat ECDL Profile DIGCOMP wybrać do projektu?